Włoska produkcja opowiadająca o neapolitańskiej mafii narkotykowej pt. „Gomorra” to serial, do którego przymierzałem się od dłuższego czasu. Gdy w końcu udało mi się odpalić dzieło stworzone dla telewizji Sky, to serial wciągnął mnie na maksa, odcinając jednocześnie od innych produkcji. A dlaczego? Odpowiedź znajdziecie w tekście poniżej.
Na początek garść informacji. Serial powstał w oparciu o książkę o tym samym tytule, której autorem jest Roberto Saviano. Włoski pisarz zawarł w niej wiele historii, które wydarzyły się na prawdę we Neapolu i dość szczegółowo opisał działania włoskiej mafii kamorry. Książka osiągnęła ogromny sukces komercyjny i została przetłumaczona na 40 języków. Stąd już krótka droga do ekranizacji ekranowej. Jednak nim powstał serial, wcześniej światło dzienne ujrzał film „Gomorra” z 2008 roku w reżyserii Matteo Garrone. Obraz zebrał całkiem pozytywne recenzje a sam temat kamorry wciąż wydawał się nie wyczerpany, stąd decyzji o powstaniu serialu, który był emitowany w latach 2014-2021 i finalnie zakończył się na 5 sezonach.
Fabuła serialu skupia się głównie na historii dwóch postaci. Pierwszą z nich jest Ciro Di Marzio (W tej roli Marco D’Amore), który nosi przydomek „Nieśmiertelny”. Podczas seansu serialu okazuje się, że ten przydomek nie jest nad wyrost, gdyż łysawy gangster faktycznie okazuje się nie do zabicia. Drugą postacią jest Gennaro Savastano (W tej roli Salvatore Esposito), przyjaciel Ciro i jedyny syn bezwzględnego mafijnego bossa Pietro Savastano. Postać ta ewoluuje na przestrzeni całego serialu od nieogarniętego młodziaka, poprzez groźnego spadkobiercę mafijnego imperium ojca do bezwzględnego biznesmena. Oczywiście na przestrzeni 5 sezonów przewija się tutaj cała masa postaci, które są mniej lub bardziej znaczące. Jednak wszystko toczy się wokół Ciro i Genny’ego, których relacja zmienia się kilkukrotnie od przyjaciela do śmiertelnego wroga i na odwrót.
Główną zaletą serialu jest klimat mafijnego świata. Serial pięknie pokazuje strukturę organizacji przestępczego świata, od sposobu dostarczania narkotyków, specyficznego handlu kokainą po zawiłe sposoby dzielenia się wpływami. Charakterystyczna dla tego świata jest pewna dwubiegunowość, która zakrawa na pewnego rodzaju obłudę. Otóż wszyscy Ci gangsterzy to osoby mocno religijne. Figury świętych, neonowe krzyże i różnoraki ołtarzyki są wszędzie. Sami gangsterzy także udzielają się w życie duchowne, przykładowo jeden z mafijnych bossów Salvatore Conte bierze udział w kościelnej procesji i niesie krzyż. Nie przeszkadza mu to jednak w bezlitosnym mordowaniu niewinnych ludzi. Z kolei Enzo „Błękitna krew” z dumą pokazuje wytatuowany krzyż by później z zimną krwią zabić ojca na oczach niepełnosprawnego syna, tylko dlatego, że ten upomniał się o swoją wypłatę w fabryce.
Kapitalną robotę robię scenerie serialu. Zwłaszcza kultowe już Vele di Scampia (Żagle Scampii), czyli osiedle w Neapolu zbudowane w latach 1962-1975. Posępne, ponure, z cieknącą wszędzie wodą i charakterystyczne we swoim kształcie bloki oddają idealnie klimat izolacji przed światem zewnętrznym. Na te osiedla nie można wjechać normalnie samochodem bez „kontroli” gangu. Podobne odczucia występują u widza, gdy spogląda na inne osiedla, które dodatkowo są ozdabiane pomnikami świętych i podświetlanymi ołtarzykami. Tutaj również występuje wcześniej wspomniana dwubiegunowość. Ludność tych osiedli cierpi przez narkotyki oraz wojny gangów, które się na nich odbywają. Jednocześnie Ci sami ludzie traktują mafię z ogromnym szacunkiem, gdyż Ci często im pomagają w różnych sprawach. Bohaterowie, którzy w jakikolwiek sposób skrzyżowali swoją drogę życiową z drogą mafii, zawsze źle na tym wychodzili.
Kolejną zaletą włoskiej produkcji jest sposób przedstawienia struktury oraz sposobu działania mafii. Ja osobiście widzę tutaj wiele nawiązań do średniowiecznego schematu panowania władców. Mafijny boss to król. Musi mieć żonę, która jest jednocześnie królową, która w razie potrzeby zastępuje króla we władaniu „królestwem”. Żona pełni często także rolę doradcy. Zarówno żona Pietro – Imma Savastano, jak i żona jego syna, Azzura doskonale odnajdywały się w tych rolach. Król musi posiadać swoich męskich spadkobierców. W tym przypadku jest nim Gennaro. Jednak i w innych rodach ów struktura była zachowana. Pietro nawet wspomina, że na początku małżeństwa nie mógł mieć dziecka z Immą. Wtedy jego ojciec radził mu by zmienił żonę, by ten mógł mieć syna. Pozostają oczywiście „żołnierze”, którzy są wojownikami, którzy niezwykle wiernie podchodzą do reprezentowania swojego królestwa i oddawania hołdu władcy.
By nie było jednak tak kolorowo, należy pamiętać, że to serial o mafii. Tutaj nie ma ani jednej pozytywnej postaci. Zarówno Gennaro, jak i Ciro, którzy są głównymi postaciami całej serii mają na sumieniu wiele ludzkich istnień. Z czasem pojawiają się nowej postacie, które początkowo wydają się „tymi dobrymi”. Jednak zarówno Enzo „Błękitna krew”, Patrizia czy też Valerio z czasem udowadniają, że w tym interesie nie można mieć dobrego serca. Krwi przelewa się na ekranie tyle i z tak błahych powodów, że z czasem nie wzrusza nas już nic, nawet zamordowanie dziecka. Tym samym sami stajemy się jak mieszkańcy Scampii.
Podsumowując, „Gomorra” to pozycja kultowa. Myślę, że każdy fan „Sukcesji” czy też „Gry o Tron” znajdzie tutaj coś dla siebie, gdyż zamysł tych serialii jest taki sam – przejąć władzę. W tym przypadku chodzi o pozycję mafijnego bossa. Na koniec dodam, że dzieło telewizji Sky ma kapitalny muzyczny motyw przewodni autorstwa Mokadelic. Całość do obejrzenia na HBO Max.
Oto moja subiektywna lista 10 najlepszych produkcji telewizyjnych z lat 2011-2020. W grę nie wchodzą seriale, które zaczęły być transmitowane w latach wcześniejszych jak chociażby „Breaking Bad„, który powstał w 2008 roku czy też „The Walking Dead„, który został transmitowany w 2010 roku.
Artyści (2016, tw. Monika Strzępka, Paweł Demirski). Na początek jedyna polska produkcja na mojej liście. Co prawda w ostatnich latach było kilka ciekawych rodzimych pozycji serialowych jak np. „Wataha„, „Belfer„, „Kruk. Szepty słychać po zmroku” czy też „Ślepnąc od świateł„. Ja jednak chciałbym wyróżnić produkcję Telewizji Polskiej, które stworzyło dzieło unikatowe. „Artyści” to historia Marcina Koniecznego, który zostaje nowym dyrektorem Teatru Popularnego w Warszawie. Postaci odgrywanej przez Marcina Czarnika przyjdzie przejść przez wiele trudności w pracy w nowym miejscu. Zaczynając od trudnych osobowości aktorów, poprzez urzędników, recenzentów, pracowników teatru a kończąc na duchach mieszkających w teatrze. „Artyści” to przede wszystkim ciekawa i dobrze opowiedziana historia, ukazana w nietuzinkowy i klimatyczny sposób. Aktorzy dają radę odgrywając zróżnicowany wachlarz ludzkich osobowości a specyficzny klimat starego teatru odczujemy na własnej skórze tuż przed telewizorem.
Czarnobyl / Chernobyl (2019, tw. Craig Mazin). Całkiem możliwe, że to najlepszy serial z wymienionych na liście. Produkcja HBO ponownie zabiera widza w lata 80. Z tym, że w te mniej kolorowe i sentymentalne. Mamy w końcu 1986 rok w bloku wschodnim, gdzie przez zaniedbania dochodzi do prawdopodobnie największej katastrofy ekologicznej wywołanej przez człowieka. „Czarnobyl” nie bawi się tutaj w superbohaterskie kino czy też w katastroficzne widowisko w stylu Emmericha. Bardziej przypomina dokument, który z dystansem przedstawia kolejne kulisy tej tragedii. Każdy z 6 odcinków skupia się na innej stronie awarii w elektrowni atomowej. Ukazuje on dramatyczne następstwa wybuchu, pracę strażaków i efekt przebywania w napromieniowanym miejscu, heroiczną pracę wykonaną przez górników, smutny wątek odstrzału napromieniowanych zwierząt oraz kulisy procesu skazującego winnych dramatu. To zdecydowanie najlepsza produkcja omawiająca temat Czernobyla.
Czarne Lustro / Black Mirror (2011, reż. Charlie Brooker). Dzieło stworzone przez brytyjskie BBC, jest już niemal legendą. „Czarne Lustro” to serial w którym każdy odcinek opowiada odmienną historię. Mianownikiem łączącym każdy z epizodów jest fakt, że ukazuje on człowieka w przyszłości, gdzie będą towarzyszyć różnego rodzaju nowinki techniczne czy też społeczne. Co tu dużo mówić? Większość z odcinków „Czarnego Lustra” to arcydzieła małego ekranu. Wciągające, szokujące, wstrząsające a czasami rozczulające i bawiące historię to żywy komentarza na to jak zmiany technologiczne wpływają na nasze życie. Najlepszy odcinek? Nie jestem w stanie wymienić. W tym serialu zawarto tyle ciekawych pomysłów na przyszłość, że strach myśleć, który z nich stanie się wpierw rzeczywistością. Ba, niektóre elementy już zaczęły się dziać. Zwłaszcza miniony rok pokazał, że żyjemy w czarnym lustrze…
Detektyw / True Detective (2014, tw. Nick Pizzolatto). Na początku zaznaczę, że nominacja dotyczy wyłącznie pierwszego sezonu serialu. Detektyw opowiada historię policyjnego śledztwa w sprawie morderstwa dokonanego na kobiecie. Co więcej historia toczy się na dwóch płaszczyznach czasowych, gdyż detektyw Rust Cohle (genialna kreacja Matthew McConaughey’a) w przesłuchaniu policyjnym odwołuje się do wydarzeń z przeszłości. Główne atut tej produkcji to fenomenalny klimat Luizjany z lat 90. Jest mrocznie, tajemniczo i możemy się spodziewać całej gammy symboli zawartych w tym serialu. Historia wciąga a dwójka głównych bohaterów to przykład bezbłędnej interpretacji swoich bohaterów. Szkoda, że drugi sezon całkowicie zawiódł a trzeci nie wskoczył na genialny poziom jedynki…
Gra o Tron / Games of Throne (2011-2019, tw. David Benioff / D.B. Weiss). „Gra o Tron” to prawdopodobnie najgłośniejsza i najpopularniejsza produkcja ostatnich lat. Dlatego też ciężko było nie umieścić jej na mojej liście (aczkolwiek pierwotnie jej tutaj nie było :3). Jeżeli jakimś cudem nie słyszeliście o ów serialu to pokrótce kilka słów co to jest. Serial Benioffa i Weissa to adaptacja książki Georgea R.R. Martina „Pieśn Lodu i Ognia„. Akcja toczy się w krainie Westeros, gdzie kilka rodów walczy o tytułowy żelazny tron. Pierwsze sezony ów dzieła to idealny przykład jak trzymać w niepewności widza. Główni bohaterowie giną gęsto, często i niespodziewanie! Co więcej akcja jest wartka, sporo tutaj cliffhangerów, intryg oraz fabularnych zwrotów. Przy tym serialu nie można się nudzić… niestety tylko do czasu. Serial miał jeden poważny problem – czasowo przegonił wydarzenia z książki, którą Martin dopiero tworzył. Z powodu braku materiału źródłowego końcówka została pośpiesznie zakończona, i to w fatalnym stylu… Jednak do okolic 4-5 sezonu jest to dzieło wybitne.
Kalifat (2020, tw. Wilhelm Behrman). Szwedzki serial z minionego roku to głośny thriller/dramat, który opowiada o problemie terroryzmu ISIS ukazanym przez pryzmat dwóch światów. Pierwszy z nich to Szwecja – nowoczesne, europejskie państwo gościnne dla cudzoziemców zmaga się z problemem wywożeniem z kraju młodych kobiet do Syrii oraz przenikaniu terrorystów do umysłów młodych ludzi. W tym miejscu poznajemy Sulle, jej młodszą siostrę Lishę oraz koleżankę Kerimę. Młode dziewczyny podatne na wpływ Ibbe pragną walczyć za muzułmańską wiarę i wyjechać do Syrii. Z drugiej strony widzimy opętane wojną Syrię, gdzie mieszka młode małżeństwo Pervin i Husama. Ona pragnie za wszelką cenę wrócić do Szwecji, gdzie kiedyś mieszkała. On natomiast siedzi po uszy w jednostce planującej akcje terrorystyczne. Główną zaletą serialu jest fakt, że trzyma cały czas w napięciu. Obie historie wciągają nas na tyle, że chcemy koniecznie zobaczyć następny odcinek. Poza tym czy jakaś inna produkcja ukazywała problem terroryzmu przez pryzmat zwykłych ludzkich problemów?
Ostatni Taniec / The Last Dance (2020, reż. Jason Hehir). Są trzy powody by zobaczyć ten serial. Po pierwsze Michael Jordan. Po drugie Scottie Pippen. A po trzecie Denis Rodman. Któż z nas w młodości nie chciałby być jednym z nich na placu? Ewentualnie kimś z ekipy Los Angeles Lakers. Lata 90 to przede wszystkim koszykówka w wykonaniu Chicago Bulls! Żaden inny serial nie pokaże wam tak dobrze ducha tamtych czasów i powodów dla których MJ stał się legendą sportu. „Ostatni Taniec” to przede wszystkim historia ostatniego mistrzowskiego sezonu byków, a także droga na szczyt Jordana i Chicago Bulls. To 10 odcinków po których zapragniecie znowu założyć swoją koszykarską czapkę z daszkiem i porzucać do kosza.
Rick i Morty / Rick and Morty (2013, tw. Dan Harmon). Jedyna animacja na liście pokazuje, że tego typu produkcje wciąż mają sens. „Rick i Morty” to historia przygód dziadka-szalonego naukowcy Ricka wraz ze swoim nieco niezdarnym wnukiem Mortym. Dwójka głównych bohaterów wędruje głównie po rożnych galaktykach w celu przeżywania przygód. Dan Harmon jedzie tutaj po bandzie pokazując bohaterów od najgorszej strony. Nie zabraknie wulgaryzmów, seksu, przemocy, gore oraz nieziemsko szalonych przygód. Legendarny stał się zwłaszcza odcinek z ogórkiem. Odnajdziemy tutaj wiele nawiązań do kultury i kinematografii, a serial potrafi dać w kość swoimi nieszablonowymi rozwiązaniami.
Stranger Things (2016, tw. Matt Duffer). Stranger Things opowiada historię grupy przyjaciół z małego miasteczka Hawkins, którzy poszukują zaginionego kolegi. Co więcej w miasteczku nie dzieje się najlepiej, gdyż coraz więcej ludzi ginie bez śladu a wszystko wskazuje, że ma to związek z eksperymentami dokonywanymi w pobliskiej elektrowni. „Stranger Things” to genialny serial (pierwszy sezon!) z kilku powodów. Po pierwsze idealnie łączy kino familijno-przygodowe z horrorem. Przygody młodocianych bohaterów świetnie się przecinają z grozą i tajemnicą zawartą w serialu. Po drugie Matt Duffer idealnie rozczula widza przypominając mu dzieciństwo. Akcja toczy się w latach 80, dlatego też nie zabraknie wielu sentymentalnych momentów przypominających tamta epokę. Co więcej twórca serialu czerpie pełnymi garściami z produkcji z lat 80, takich jak „Stand By Me” czy też „Goonies„. Kolejny powód dla którego powinniśmy się zdecydować na seans „Stranger Things” (Jeżeli jeszcze jakimś cudem nie widzieliście tego serialu) to klimatyczna muzyka oraz świetny dobór aktorów. Pomijając świetnie odegrane role główne przez aktorski narybek warto zwrócić uwagę na Davida Harboura odgrywającego rolę lokalnego szeryfa, Dacrego Mongomery’ego wcielającego się w Billy’ego czy też Winonę Ryder, która przypomniała o sobie w godny sposób. Czy są mankamenty tego widowiska? Standardowe. Każdy kolejny sezon jest niestety coraz słabszy…
Zadzwoń do Saula / Better Call Saul (2015, tw. Vince Gilligan). Zacznę od niezbyt mile widzianej, ale zyskującej na popularności opinii, że ten serial jest lepszy od ‚Breaking Bad„. Zwłaszcza po ostatnim sezonie akcje serialu poszybowały w górę. Dlaczego wspominam o BB? Otóż „Better Call Saul” to prequel wydarzeń znanych z serialu o przygodach Waltera White’a. Skupia się on głównie na prawniku Jimmy McGillu, który w BB znany jest jako Saul Goodman. Początkowe odcinki opowiadają o jego trudnej relacji z starszym bratem – Chuck’em, który jest szanowanym i niemalże legendarnym prawnikiem. W dalszej części serial skupia się na przemianie Jimmy’ego w Saula i jego relacji z Kim Wexler. Ponadto pojawiają się tutaj wątki mafijne, gdzie ponownie prym wiedzie charakterystyczny właściciel restauracji serwującej kurczaki – Gustavo Fring a także poznajemy historię Mike’a Ehrmantrauta. Dla fana „Breaking Bad” będzie to ponowne wrócenie do tamtego nieco surrealistycznego świata stworzonego przez Vince’a Gilligana i zobaczenie tych samych twarzy. Natomiast jeżeli ktoś wcześniej nie widział BB, to równie będzie zadowolony, gdyż to wciągająca historia, która momentami wzrusza a momentami śmieszy.
Kwiaty – Kwiaty (2019). Jedna z lepszych gitarowych pozycji w ostatnim czasie. Grupa Kwiaty idealnie miesza shoegaze, dream-pop, post-rock z elementami punk rocka. Ich kompozycje stoją na wyjątkowo wysokim poziomie i bardzo ładnie odkrywają przed nami brzmienia z lat 80 i 90. Jednak wisienką na torcie jest postać wokalistki grupy – Maii Andrzejewskiej, której hipnotyczny i energiczny wokal uwodzi nasze uszy. Z całą pewnością warto znać.
Lana Del Rey – Norman Fucking Rockwell! (2019). Ostatnia płyta amerykańskiej wokalistki była moim ulubionym muzycznym wydawnictwem 2019 roku. Świetne melodie łączą się tutaj z dobrze napisanymi kompozycjami. Rozsądnie wymieszane gatunki muzyczne ponownie dały dobry efekt. A sama pani Del Rey zaskoczyła mocno, bo nie spodziewałem się po niej już niczego wielkiego. Jak dobrze się mylić! Zwłaszcza, że to jej zdecydowanie najlepsze dzieło. Popowa melodyjność i dojrzałość wokalistki to w tym przypadku czynniki decydujące. O takich płytach pamięta się długo.
Mac DeMarco – Salad Days (2014). Pepperoni playboy (Tak go ochrzcił Pitchfrok) miał mocno udaną minioną dekadę. Od momentu debiutu w 2012 roku, każde jego nowe wydawnictwo przykuwało uwagę słuchaczy i krytyków muzycznych. Aparycja dobrego kumpla, namiętne palenie viceroy’ów oraz fajne poczucie humoru Vernora to dodatek do jego muzyki. A ta jest kapitalna. „Salad Days” to mój ulubiony krążek Amerykanina. Nieśpieszne, leniwe acz klimatyczne melodie to idealny podkład w zasadzie do wszystkiego. W zasadzie do samego chilloutu wystarczy ten longplay, dlatego śmiało możecie odstawiać używki. Czuć tutaj nawet dym viceroyów.
Miguel – Wildheart(2015). Co prawda Miguel Jontel Pimentel debiutował już w 2010 roku albumem „All I Want Is You„, jednak szerszą uwagę przykuł (w tym moją) dzięki „Kaleidoscope Dream„. Melodyjne, wciągające z nowoczesnym podejściem R’n’B miało w tym momencie sens dzięki tej płycie. Ja jednak postanowiłem wyróżnić „Wildheart„, które ukazało się trzy lata później. Następca kalejdoskopowego snu nie dość, że miał wszystkie pozytywne cechy krążka z 2012 roku to jeszcze dodatkowo wyróżniał się dojrzałością w tworzeniu oraz aż kipiał seksem. Być może wokalista z San Pedro bo zdobyciu sławy miał bujne stosunki z kobietami, stąd ta dzikość serca. Poza tym zobaczcie sobie jego występy live, chłopak lubi ten sport. Albo po prostu odpalcie sobie jego albumy – to bardzo dobra muzyka.
Mitski – Be The Cowboy(2018). Pół amerykanka, pół japonka na rynku muzycznym funkcjonuje od 2012 roku, jednak większy rozgłos zyskała za sprawą „Puberty 2” z 2016 roku. Gdy zagłębimy się w twórczość artystki to zauważymy, że nieustanie, od początku się rozwija. Efektem tego jest „Be The Cowboy” z 2018 roku, które jest jej najdoskonalszym dziełem. Wspaniałe kompozycje mieszają gatunki i style, a sama Mitski Miyawaki w porosty sposób śpiewa o samotności. Tytuł może być mylący, gdyż nie znajdziemy tutaj za wiele muzyki country. Dokopiemy się za to do wielu fajnych pomysłów i momentów.
Moses Sumney – Græ(2020). Drugi w kolekcji album artysty z Asheville w Północnej Karolinie dowodzi, że mamy do czynienia z nietuzinkową postacią w alternatywnej muzyce. „Græ” to zbiór eksperymentalnych 20 utworów rozłożonych na dwa krążki. Sumney przeprowadza nas przez dźwięki art popu, awangardy, jazzu, folku czy też soulu i r’n’b. Co więcej swój udział przy krążku mieli James Blake i Thundercat, a to chyba już spora rekomendacja.
My Bloody Valentine – m b v(2013). To jedna z tych płyt o której mówiło się od lat. Ba, od dekad. Po wydaniu w 1991 roku opus magnum dla całego gatunku shoegaze „Loveless” zespół z Irlandii zapadł w śpiączkę wydawniczą. Dlatego też wydanie kontynuacji po 22 latach przerwy było ogromnym wydarzeniem. Osobiście uważam, że MBV nie przebili poprzedniczki, ale sprostali oczekiwaniom fanów i krytyków muzycznych. „m b v” to najważniejszy album z tamtego czasu i nie ma możliwości, by lista podsumowująca dekadę mogłaby nie zawierać tego longplaya. Irlandczycy udowodnili, że dalej potrafią w te klocki, mimo, że Kevin Shields i reszta paki to ludzi już po 50.
Perfume Genius – Set My Heart On Fire Immediately(2020). Nie mogło zabraknąć w zestawieniu mojego numeru jedne z minionego roku! Perfume Genius był w ostatnim czasie nieco przeze mnie zapomniany, jednak gdy tylko usłyszałem „Set My Heart On Fire Immediately” to wiedziałem, że ta historia potrwa dłużej. Piękne, chwytające za serce piosenki to zestaw intymnych historii Michaela Aldena Hadreasa, który potrafi zachwycić, ale i wzruszyć. Szorstkość gitar ładnie się tutaj komponuj z łagodniejszymi melodiami klawiszowo-smyczkowymi. Natomiast sam wokalista jest tutaj w centrum uwagi, i słusznie. Wyrosła nam kolejna wspaniała gwiazda alternatywnego grania.
PRO8L3M – Art Brut(2014). Recepta sukcesu tej płyty była bardzo prosta. Mixtape PRO8L3MU to mieszanka starych polskich hitów takich jak chociażby „Zaopiekuj się mną„, „Małe Jeziora” czy też „Aleja Gwiazd„, wstawek dialogów z starych polskich filmów („Wielki Szu„, „Va Banque„) oraz ulicznych historii rapowanych przez Oskara. Prawdopodobnie najlepsza polska rap płyta minionej dekady, ale trzeba głównie docenić produkcje Steeza, który fenomenalnie zgrał te polskie klasyki z nowoczesnym rapem. Koncepcja ta była na tyle słuszna, że hip-hopowy duet postanowił do niej wrócić wydając album „Art Brut 2„.
Pusha T – Daytona(2018). Raper z Nowego Jorku, który zaskarbił moją sympatię nie tylko dlatego, że zdarza mu się występować w czerwono-czarnym trykocie Milanu nagrał płytę prawie idealną. „Daytona” to niby tylko siedem utworów, ale ile w tym siły! 21 minut czystego złota. Świetne beaty, zwłaszcza w otwierającym całość „If You Know You Know” łączą się tutaj z dobrą nawijką rapera, który udowadnia, że dobrze odnajduje się nie tylko na featuringach. Mam nadzieję, że płytę przesłuchał Drake i uświadomił, że czasami lepiej iść w jakość, niż ilość.
Queens of The Stone Age – …Like Clockwork(2013). Wydawać by się mogło, że QOTSA to już tylko echo przeszłości. Ostatnie płyty nie dawały nadziei na zmianę odczuć i w zasadzie z nostalgią wspominało się „Rated R” czy też „Songs For The Deaf”. Na szczęście ukazało się „…Like Clockwork”, które dało drugie życie Joshowi Homme’owi i ekipie. Świetne rockowe kompozycje cechowała nabrana dojrzałość twórców oraz dawno zapomnianą energię. To gitarowa perełka, która na stałe się wpisała do kanonu.
Radiohead – A Moon Shaped Pool(2016). Co prawda ostatni longplay radiogłowych zawiera całkiem sporo piosenek, które są znane fanom zespołu już od dawna. Jednak odświeżenie „True Love Waits” czy też „Burn The Witch” ładnie skomponowało się tutaj z nowymi utworami. Thom Yorke i spółka to klasa sama w sobie, jednak w minionej dekadzie nie rozpieszczali słuchaczy swoją muzyką. Dlatego też tym bardziej cieszy sukces i jakość „A Moon Shaped Pool„. Prawda jest, że krążek ten w żaden sposób nie może konkurować z najlepszymi płytami grupy. Mimo to dobrze jest słyszeć, że wciąż potrafią stworzyć dobrą muzykę, pomimo tego, że robią to coraz rzadziej…
Raime – Quarter Turns Over A Living Line (2012). Ambient i techno nie były przeze mnie zbytnio ekspandowane w minionej dekadzie. A szkoda. Nie zmienia to jednak faktu, że dokopałem się do paru perełek w tym gatunku i jedną z nich jest album „Quarter Turns Over A Living Line” wypuszczony przez brytyjski duet Raime. Krążek jest mocno mroczny i klimatyczny. Dziwne, że nie użyto go jako soundtracku do jakiegoś horroru czy też serialu spod znaku Davida Lyncha. Jeżeli lubicie w samotności wsłuchiwać się w szmery z piwnicy, to ta płyta powinna się Wam spodobać.
Run The Jewels – Run The Jewels (2013). Jeden z najgłośniejszych rapowych „debiutów” minionych 10 lat. Debiut w cudzysłowie, gdyż osoby odpowiedzialne za ten projekt były już dobrze znane na scenie hiphopowej. Killer Mike to przecież niemal żywa legenda prosto z Atlanty, a El-P nagrywa płyty już od blisko 20 lat. Nie mniej wieść, że panowie łączą siły pobudziły apetyty u słuchaczy i krytyków. Co tu dużo mówić. Chłopaki idealnie się dobrali, czego efektem była seria płyt spod znaku RTJ (Udana, oczywiście). Odpowiedzialny za beaty El-P stworzył idealne elektroniczne podkłady pod szorstką nawijkę Killer Mike’a. Czy można nagrać coś lepszego? Odpowiedź poniżej.
Run The Jewels – Run The Jewels 2(2014). Rzadką sytuacją jest by sequel przewyższył poziom poprzednika. Oczywiście można wymieniać „Ojca Chrzestnego II„, „Obcy – Decydujące Starcie” czy też „Terminatora II„. A muzyczne sequele? Do tego nielicznego konta na pewno zaliczyć drugą część „Run The Jewels„. Nie wiele rok po debiucie RTJ, debiut El-P – Killer Mike udowodnili, że ich album to nie jednorazowy wyskok a całkiem porządna seria dobrej muzyki. Zgodnie z zasadą sequelu jest tutaj wszystkiego więcej i o dziwo to zadziałało!
Solange – A Seat At The Table (2016). Nie wielu wie, że Beyonce Knowles ma siostrę. I to w dodatku taką, którą śpiewa i nagrywa dobrą muzykę! Niestety Solange jest w cieniu siostry, która stała się gwiazdą POP. Przynajmniej w ujęciu mainstremowym, bo w świecie muzycznego niezalu cieszy się ogromnym szacunkiem słuchaczy i recenzentów. Głównie dzięki albumowi „A Seat At The Table” z 2016 roku, który śmiało mogę określić jej opus magnum. Wspaniałe melodie, wpadające w ucho kompozycje i ten wokal Solange… Takiego popu można słuchać godzinami.
Sufjan Stevens – Carrie And Lowell (2015). Prawdopodobnie najbardziej osobista płyta w tym zestawieniu. „Carrie And Lowell” to efekt śmierci mamy od Sufjana Stevensa. Jednak nie jest to zwykła laurka dla rodzicielki, jakich wiele. Stosunki artysty z matką ciężko nazwać idealnymi, gdyż odeszła ona od niego, gdy ten miał zaledwie jeden rok. Znamienne jest jest jednak, że Stevens wybacza matce a jej śmierć znosi bardzo ciężko, co usłyszymy na tej płycie. A muzycznie? Jest pięknie, jak to u Sufjana zwykle bywa. Wspaniała płyta.
Tame Impala – Lonerism(2012). Po co brać narkotyki, jeśli można odpalić sobie „Lonerism” od australijskiej grupy Tame Impala? Odczucia są podobne. Kevin Parker wraz z ekipą w piękny sposób eksplorują w psychodelicznym rocku wydobywając z niego to co najlepsze. Usłyszymy tutaj mnóstwo nawiązań do klasyki gatunku zaczynając od sierżanta pieprza Beatlesów, poprzez Pink Floyd, Franka Zappę a kończąc na nowych przedstawicielach spod znaku MGMT, Flaming Lips czy też Spiritualized. W 2012 roku był niezły hype wokół tej płyty, ale wiecie co? Chyba zbyt mały bo to wiekopomne dzieło!
Taylor Swift – Folklore (2020). Oh, jak ja uwielbiam tego typu przemiany. Fajnie jest usłyszeć jak gwiazda POP potrafi nagrać muzykę ambitną, piękną i pełną emocji. Taki właśnie jest wydany w minionym roku „Folklore„. Przy pomocy okrojonego zestawu muzycznego oraz zawsze świetnego Justina Vernona, amerykańska wokalistka nagrała wzruszający krążek, którego brzmienie jest oparte na indie-folku. Jednak nie myślcie, że to był jednorazowy wypad. Taylor Swift tego samego roku postanowiła powrócić na wieś i nagrać kolejny album w podobnym klimacie. „evermore” o którym mowa, okazał się równie udanym albumem. Przyznam, że lubię popową Taylor, jednak nie obraziłbym się gdyby pozostała w towarzystwie Bon Iver i The National na dłużej.
These New Puritans – Field of Reeds (2013). Po latach poszukiwań swojego brzmienia i swojego miejsca na rynku muzycznym These New Puritans odnaleźli je na albumie „Field of Reed„. Piękne, klimatyczne i wciągające melodie zawarte na tej płycie to efekt wielu prób i eksperymentów. Zaczęło się od matematycznego indie rocka na „Beat Pyramid” z 2008 roku. Dwa lata później „Hidden” momentami udowadniało, że to jest to. Jednak te prawdziwe „TO” przyszło dopiero w 2013 roku. Bracia Barnett sprawiają wrażenie, że na płycie nie wiele się dzieje. To jakaś trąbka zatrąbi, to jakiś klawisz uderzy w ton, to wokal coś zamrucze, to chwila przerwy. Nic bardziej mylnego! Na tej płycie dzieje się mnóstwo rzeczy a nieśpieszny sposób ich przedstawienia dodaje im tylko siły. Moją listę mógłbym zawęzić do 10 płyt, a „Field of Reeds” i tak by się na niej znalazło. Aha, wydane sześć lat później „Inside The Rose” jest również epickie.
Trupa Trupa – Headache(2015). Mimo, że zespół z Trójmiasta większą sławę zyskał za sprawą „Jolly New Songs” m.in. dzięki recenzji na Pitchforku (Chciałbym zobaczyć wtedy miny blogerów, którzy zjechali zespół za debiut), to i tak uważam, że „Headache” to ich najdoskonalsze dzieło. Grzegorz Kwiatkowski wraz z resztą chłopaków nagrał zwarty, klimatyczny i dobrze słuchający się krążek oparty na mrocznych, nieco psychodelicznych gitarowych riffach. Śnieżna i mroźna zima w 2015 roku już zawsze będzie mi się kojarzyć z tym longplayem.
Tyler, The Creator – Flower Boy(2017). Tyler Gregory Okonma wykonał niesamowity skok jakościowy w swojej twórczości. Zaczynając od surowego, wulgarnego „Goblina„, gdzie rapował do wiertarki z udarem stopniowo łagodził swoje brzmienie podążając w bardziej popowe i soulowe klimaty. Ta droga doprowadziła go do wydania „Flower Boy„, gdzie nie tylko rapuje do przyjemniejszej muzyki a po prostu wyznacza nowe trendy w okolicach hip-hopu i r’n’b.
Tyler, The Creator – Igor (2019). Wydawać by się mogło, że punkt kulminacyjny przemiany Okonmy w kwiatowego chłopca miała miejsce w 2017 roku za sprawą „Flower Boy„. Nic bardziej mylnego, raper postanowił dalej drążyć temat i w ten oto sposób otrzymaliśmy „Igora„. Jeszcze bardziej przemyślane dzieło, gdzie już wyraźnie słychać, że mamy do czynienia z prawdziwym artystą a nie chłoptasiem mieszkającym z babcią w ciasnym mieszkanku.
The War On Drugs – Lost In The Dream (2014). Grupa z Filadelfii w stanie Pennsylwania nigdy wcześniej, ani też później nie nagrała tak wybitnego krążka jak „Lost In The Dream„. Dlatego należy celebrować ten sukces za każdym razem, gdy mówimy o The War On Drugs. W Blackburn do tej pory wspominają mistrzostwo Anglii z 1995 roku wywalczone przez Rovers, a w Zagrzebiu wciąż pamiętają zwycięstwo Red Star w Pucharze Mistrzów. LITD to zestaw nieco przydługich, acz zgrabnych utworów opartych na lekkich gitarkach i niezbyt natarczywych syntezatorach. Słuchając tej muzyki czujemy furgające wszędzie długie włosy chłopaków i w sumie nie wiem czy to dobrze, czy źle, ale na pewno o czymś to znaczy.
Wavves – Afraid of Heights (2013). „Afraid of Heigts” to na pewno nie jest przykład na najlepszego przedstawiciela garage rocka i lo-fi. Jednak skoro „King of The Beach” nie załapał sie do rankingu ze względu na ramy czasowe a jego następcę słucham po dziś dzień, to czemu nie? Generalnie czuje sie psychofanem grupy, gdyż na koncert Wavves uderzyłbym nawet gdyby grali w Gołdapi albo Świnoujściu. Dlatego też umieszczenie tej płyty w zestawieniu jest nieco nie fair, gdyż zdaje sobie sprawę, że w tym czasie ukazało się 100 lepszych wydawnictw. No, ale w końcu to mój subiektywny wybór, także jebać to. Wavves jest spoko.
Wczasy – Zawody (2018). Mimo, że duet Wczasy odkryłem rok po wydaniu „Zawodów” to i tak udało mi się wstrzelić w hajp na ten zespół. Ba, zostałem nawet ich jakimś psychofanem…. Świetne, w retro stylu, elektroniczne melodie łączą się tutaj ze słodko-gorzkimi tekstami. Swój elaborat na temat tego krążka pisałem TUTAJ, dlatego tylko pokrótce powtórzę, że Wczasy to najlepsza rzecz jaka się przytrafiła polskiej muzyce niezależnej od lat. Co więcej zespół nie zwalania tempa i wciąż nagrywa świetne piosenki. Posłuchajcie tylko ich wersji Hot16Chellange czy też singla „Czy Wiesz Już?” nagranego z Iwoną Skwarek z Rebeki.
Weezer – Everything Will Be Alright In The End (2014). Gdy wydawało się, że grupa z Los Angeles najlepsze lata ma za sobą, to ukazała się właśnie ta płyta. Co tutaj dużo mówić. Rivers Cuomo z spółką znowu to zrobili. Sprawili, że tego typu radosne, gitarowe brzdąkanie cofnęło mnie w czasie do liceum. Płyta jest lekka, przyjemna, bezpretensjonalna, nieco banalna momentami (ale to dodaje tylko uroku całości). Szkoda tylko, że nie poszli za ciosem i ponownie wpadli w rutynę przeciętności. Chociaż kto wie? Może znowu wydadzą coś równie dobrego opartego na sprawdzonych schematach? Pożyjemy, zobaczymy.
WU LYF – Go Tell Fire To The Mountain (2011). Okazuje się, że blisko ponad po 9 latach od premiery niesamowitej płyty WU LYF te dźwięki nadal na mnie działają. Niestety Brytyjczycy nie nagrali nigdy więcej żadnej płyty. A szkoda bo dzięki niesamowitej energii, wyrazistemu wokalowi Ellery Jamesa Robertsa oraz wciągającym kompozycjom można było się spodziewać mocnego gracza w indie rocku. Osobiście utożsamiam band z Manchesteru jako europejską wersję Wolf Parade. Wyjące wokale, brzmienie gitary i rozpierdziel na garach to klimaty, które lubię. Podejrzewam, że dopadła ich proza życia i już nigdy nie wrócą, ale KTO WIE? Pożyjemy, zobaczymy.
U.S. Girls – Heavy Light (2020). Być może w dyskografii Meghan Remy znajdziemy dużo więcej wartościowego złota i klejnotów. Jednak to „Heavy Light” przykuł moją uwagę i to ten krążek słuchałem namiętnie podczas zeszłorocznych koronaferii. No, ale jak go nie słuchać namiętnie? Przecież artystka tutaj tworzy wybitne dzieło z pogranicza popu i alternatywy. Nawiązania zawarte w tych utworach zaczynają się od Madonny, Bowiego i Blondi a kończą na Arcade Fire czy te bat For Lashes. Nietuzinkowa płyta.
Young Jesus – The Whole Thing Is Just There (2018). Widzisz w nazwie Young i to w dodatku Jesus i myślisz sobie – o kolejne rapsy. Nic z tych rzeczy, mowa tutaj o indie rockowej kapeli z Chicago, która za sprawą „The Whole Thing Is Just There” dolała oliwy do rozgrzanego pieca na którym ktoś niezdarnie flamastrem napisał indie rock. Jest to krążek składający się co prawda tylko z 6 utworów, ale nie jest on wcale krótki. Piosenki trwają po 5-6 minut, po za ostatnią, która jest ponad 20 minutowym kombosem gitar i perkusji. Nie jest to muzyka odkrywcza, ale w udany sposób przypomina nam dlaczego lata 90 były dobre dla muzyki gitarowej.
Paweuu Alternativ Blog 